Γλυκαιμικός Δείκτης Τροφίμων

Με τον όρο γλυκαιμικό δείκτη εννοούμε το ρυθμό αύξησης των ζαχάρων αίματος μετά την κατανάλωση κάποιας συγκεκριμένης τροφής.  Οι τροφές  που επηρεάζουν τη γλυκόζη (το ζάχαρο) αίματος είναι τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες, δηλαδή αμυλούχα τρόφιμα, όσπρια, γάλα, φρούτα, γαλακτοκομικά και ζάχαρη, ενώ το ποσοστό αύξησης του γλυκαιμικού δείκτη εξαρτάται από το είδος των υδατανθράκων, την επεξεργασία των τροφίμων και το επίπεδο ωρίμανσης των τροφίμων.

Οι υδατάνθρακες χωρίζονται βασικά σε απλούς υδατάνθρακες που βρίσκονται κυρίως στη ζάχαρη, τα φρούτα, τους χυμούς, τα γαλακτοκομικά και το μέλι και σε σύνθετους υδατάνθρακες που βρίσκονται σε δημητριακά, όσπρια, ψωμί , ρύζι , πατάτες, ζυμαρικά .

Οι απλοί υδατάνθρακες έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την γλυκόζη (ζάχαρο) αίματος γρηγορότερα από τους σύνθετους υδατάνθρακες.

Η γλυκόζη αίματος επίσης αυξάνεται γρηγορότερα μετά την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων που είναι μειωμένα σε φυτικές ίνες. Πχ  το άσπρο ψωμί έχει υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη απ’οτι το ψωμί ολ. άλεσης.  Οι φυτικές ίνες μειώνουν την απορρόφηση της γλυκόζης και κρατούν σε ισορροπία  τα ζάχαρα αίματος ενώ  τρόφιμα με χαμηλό επίπεδο φυτικών ινών προκαλούν γρηγορότερη αύξηση των ζαχάρων αίματος και άμεση παραγωγή ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και προκαλεί αποθήκευση λίπους στα κύτταρα ενώ η απότομη πτώση του ζαχάρου προκαλεί ατονία και το άτομο πεινάει πολύ πιο γρήγορα.

Ο γλυκαιμικός δείκτης  επηρεάζεται επίσης από τον βαθμό ωριμότητας του τροφίμου. Όσο πιο ώριμο είναι κάποιο  τρόφιμο, τόσο πιο ψηλός είναι ο γλυκαιμικός του δείκτης.  Πχ μια ώριμη μπανάνα αυξάνει περισσότερο το ζάχαρο του αίματος από μια άγουρη μπανάνα.  Επίσης όσο περισσότερο μαγειρευτεί κάποιο τρόφιμο τόσο περισσότερο θα αυξήσει το ζάχαρο του αίματος πχ τα μακαρόνια τύπου al dente αυξάνουν λιγότερο το ζάχαρο αίματος από τα καλοψημένα μακαρόνια.

Σε γενικές γραμμές  ο γλυκαιμικός δείκτης καθορίζεται από τον βαθμό που κάποιο τρόφιμο επηρεάζει το ζάχαρο του αίματος. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα χωρίς φυτικές ίνες,  οι απλοί υδατάνθρακες, τα παραωριμασμένα φρούτα και τα τρόφιμα που μαγειρεύονται για πολύ ώρα αυξάνουν περισσότερο το ζάχαρο του αίματος απ’ ότι τα άγουρα φρούτα, οι σύνθετοι υδατάνθρακες και τα προϊόντα πλούσια σε φυτικές ίνες.

Γιάννης Κερίμης

Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

 

Tags:
Categories:

Mύθοι και αλήθειες για την διατροφή

Καθημερινά λαμβάνουμε πληθώρα πληροφοριών σχετικά με την διατροφή και την απώλεια βάρους. Συχνά οι πληροφορίες αυτές αναπαράγονται από μη ειδικούς με αποτέλεσμα να δίδονται λανθασμένες πληροφορίες στο κοινό. Ποίοι είναι λοιπόν οι μύθοι και ποιές οι αλήθειες που σχετίζονται με την διατροφή;

«Το ελαιόλαδο έχει λιγότερες θερμίδες σε σχέση με τα υπόλοιπα έλαια.»

Το ελαιόλαδο σε σχέση με τα υπόλοιπα έλαια έχει την ίδια θερμιδική αξία μιας και όλα τα έλαια είναι λίπη που προσδίδουν 9 θερμίδες ανά γραμμάριο. Ο λόγος που προτιμούμε το ελαιόλαδο σε σχέση με τα υπόλοιπα έλαια είναι λόγω της υψηλής του θρεπτικής αξίας . Το ελαιόλαδο προσφέρει κατά βάση μονοακόρεστα λιπαρά που έχουν θετικές ιδιότητες για την υγεία της καρδίας και βιταμίνη Ε που έχει αντικαρκινική και αντιγηραντική δράση.  Παρόλο που το ελαιόλαδο είναι μια υγιεινή επιλογή για το φαγητό μας θα πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο γιατί 1 κουταλάκι του γλυκού περιέχει  45 θερμίδες.

« Τα προϊόντα ολικής αλέσεως περιέχουν ποιο λίγες θερμίδες σε σχέση με τα αντίστοιχα προϊόντα που δεν είναι ολικής αλέσεως.»

Αυτή η αντίληψη είναι λανθασμένη γιατί τα προϊόντα ολικής αλέσεως προσδίδουν τις ίδιες ακριβώς θερμίδες αλλά έχουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία. Πχ  μια φέτα μαύρο ψωμί έχει τις ίδιες θερμίδες με μια φέτα άσπρο ψωμί. Το προϊόντα ολικής αλέσεως  προσφέρουν μεγάλη ποσότητα φυτικών ινών υπεύθυνων για την υγεία του εντέρου και την διατήρηση του ζαχάρου του αίματος σε πιο υγιή και ισορροπημένα επίπεδα και είναι σαφώς πλουσιότερα σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β που βοηθούν στην ομαλή λειτουργία του νευρικού μας συστήματος  και του μεταβολισμού.

« Για να χάσουμε βάρος είναι καλύτερα να καταναλώνουμε μέλι και μαύρη ζάχαρη παρά άσπρη ζάχαρη»

Η μαύρη ζάχαρη προσφέρει τις ίδιες θερμίδες με την άσπρη ζάχαρη αλλά έχει μεγαλύτερη θρεπτική αξία προσφέροντας κάποια ιχνοστοιχεία στον οργανισμό όπως μαγνήσιο, κάλιο και νάτριο. Το μέλι επίσης προσφέρει περισσότερες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία από την άσπρη ζάχαρη που θεωρείται θρεπτικά κενή αλλά και κάτι που δεν γνωρίζουν αρκετοί, αναλογικά με την άσπρη ζάχαρη το μέλι έχει περισσότερες θερμίδες.

«Το γλυκαντικό ασπαρτάμη είναι καρκινογόνος»

Μεγάλοι οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος οργανισμός υγείας υποστηρίζουν ότι η ασπαρτάμη είναι απόλυτα ασφαλής και δεν συνδέεται σε καμία περίπτωση με καρκινογένεση.

Δεν υπάρχουν καλά και κακά τρόφιμα αλλά καλές και κακές διατροφικές συνήθειες. Όλα τα τρόφιμα μπορούν να ενταχθούν στην διατροφή μας φτάνει να καταναλώνονται με μέτρο και φυσικά να γίνονται σωστές επιλογές. Τρόφιμα ιδίων διατροφικών ομάδων μπορεί να παρέχουν τις ίδιες θερμίδες  αλλά κάποια είναι ποιό θρεπτικά από άλλα και παρέχουν βιταμίνες και φυτικές ίνες σημαντικά διατροφικά στοιχεία για τον οργανισμό.

Γενικά, για θέματα που αφορούν την σωστή διατροφή  θα πρέπει να απευθυνόμαστε σε ειδικούς και να εμπιστευόμαστε μελέτες με επιστημονικό κύρος και βαρύτητα.

Γιάννης Κερίμης

Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Tags:
Categories:

Ασφάλεια Τροφίμων

Η σωστή αποθήκευση τροφίμων βοηθά στο να διατηρείται η ποιότητα τους και να αποφεύγονται οι τροφικές δηλητηριάσεις. Η αποθήκευση για μικρές περιόδους και η διατήρηση σε κατάλληλη θερμοκρασία και μακριά από το φως , βελτιώνουν την ποιότητα, την ασφάλεια και τη γεύση. Ακολουθήστε τους παρακάτω κανόνες για σωστή αποθήκευση τροφίμων:

  1. Αποθηκεύστε τα τρόφιμα σε αεροστεγή ρηχά δοχεία.
  2. Βάλτε το φαγητό στο ψυγείο ή στην κατάψυξη εντός 2 ωρών αφού έχει ψηθεί.
  3. Χρησιμοποιήστε ή αποθηκεύστε στην κατάψυξη το φαγητό πρίν από την ημερομηνία λήξης.
  4. Βάλτε τη θερμοκρασία του ψυγείου σας στους 1-5 βαθμούς κελσίου και του καταψύκτη σας στους -18 βαθμούς.
  5. Χρησιμοποιήστε το θερμόμετρο του ψυγείου για να είστε σίγουροι ότι το φαγητό αποθηκεύτηκε στην κατάλληλη θερμοκρασία.

Η κατάψυξη είναι μια έξυπνη επιλογή αποθήκευσης τροφίμων για να παρατείνει τη διάρκεια ζωής τους πέρα από την ημερομηνία λήξης τους. Αλλά όταν αποθηκεύετε στο ψυγείο ή στην κατάψυξη υπάρχει ένας νόμος: Σε περίπτωση που έχετε αμφιβολία για το αποθηκευμένο φαγητό, καλύτερα να το πετάξετε.

Αυγά και γάλα

  • Αποθηκεύστε τα αυγά στη συσκευασία τους στο πιο κρύο σημείο του ψυγείου. Μην χρησιμοποιείται τις αυγοθήκες στο πλάι στην πόρτα του ψυγείου γιατί είναι ευαίσθητα στο ζεστό αέρα με το ανοιγοκλείσιμο του ψυγείου.
  • Μην κρατάτε αυγά πάνω από 3 βδομάδες στο ψυγείο. Τα βραστά αυγά μπορούν να διατηρηθούν στο ψυγείο μόνο μια βδομάδα με ή χωρίς το τσόφλι.
  • Μην αποθηκεύετε το γάλα στην πόρτα του ψυγείου γιατί είναι ευαίσθητο στο ζεστό αέρα με το ανοιγοκλείσιμο του ψυγείου.
  • Πετάξτε το γάλα που έχει ήδη αποθηκευτεί μια βδομάδα στο ψυγείο.

Φρούτα και Λαχανικά                                                      

  • Αποθηκεύστε αμέσως τα προϊόντα που χρειάζονται ψυγείο. Φρέσκα προϊόντα όπως οι μπανάνες και οι πατάτες δεν χρειάζονται ψυγείο.
  • Βάλτε στο ψυγείο τα προϊόντα που έχετε ξεφλουδίσει ή κόψει εντός 2 ωρών.

Κρέας και πουλερικά

  • Αποθηκεύστε το κρέας στο πιο κρύο μέρος του ψυγείου ή στον αποθηκευτικό χώρο του κρέατος.
  • Τοποθετήστε το ωμό κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά στο κάτω ράφι του ψυγείου, ώστε τα ζουμιά τους να μη στάζουν πάνω σε άλλα τρόφιμα.
  • Χρησιμοποιήστε το κρέας που έχετε αποθηκεύσει στο ψυγείο, μέσα σε 3 ή 4 μέρες από την ημέρα της αγοράς του.
  • Χρησιμοποιήστε τα αλλαντικά μέσα σε 4 μέρες από την ημέρα της αγοράς τους.
  • Πετάξτε τον κιμά που έχετε φυλάξει στο ψυγείο για πάνω από 2-3 μέρες.
  • Χρησιμοποιήστε ή καταψύξτε τα πουλερικά προϊόντα πριν από την ημερομηνία λήξης τους. Τα παγωμένα πουλερικά μπορούν να αποθηκευτούν στην κατάψυξη 9 μήνες με 1 χρόνο στους -18 βαθμούς.
  • Καταναλώστε ή βάλτε στην κατάψυξη το μαγειρεμένο φαγητό εντός 3 – 4 ημερών.

Θαλασσινά

  • Αποθηκεύστε τα θαλασσινά στο ψυγείο ή στην κατάψυξη αμέσως μετά την αγορά τους.
  • Αποθηκεύστε φρέσκα ή καπνιστά θαλασσινά στο ψυγείο στους 1-4 βαθμούς.
  • Τυλίξτε τα θαλασσινά σε σελοφάν ή αποθηκεύστε τα σε αεροστεγή δοχεία.
  • Αποθηκεύστε τα θαλασσινά στην κατάψυξη μέχρι την ώρα που να είναι έτοιμα να ξεπαγώσουν για να μαγειρευτούν. Κρατήστε τα στην αρχική υγρασία και σε πακέτα που δεν αφήνουν να διαπεράσουν οσμές.
  • Χρησιμοποιήστε τα συσκευασμένα ή αποθηκευμένα θαλασσινά μέχρι την ημερομηνία λήξης. Αν έχει περάσει η ημερομηνία λήξης μην τα καταναλώσετε, πετάξτε τα.

Προϊόντα κονσέρβας

  • Αποθηκεύστε τις κονσέρβες ή τα προϊόντα που έχετε αποθηκεύσει σε βαζάκια σε δροσερό , ξηρό μέρος.
  • Καταναλώστε πρώτα τις παλιές κονσέρβες που έχετε αποθηκεύσει.

Γιάννης Κερίμης

Κλινικός Διαιτολόγος Διατροφολόγος

 

Categories: