Γλυκαιμικός Δείκτης Τροφίμων

Με τον όρο γλυκαιμικό δείκτη εννοούμε το ρυθμό αύξησης των ζαχάρων αίματος μετά την κατανάλωση κάποιας συγκεκριμένης τροφής.  Οι τροφές  που επηρεάζουν τη γλυκόζη (το ζάχαρο) αίματος είναι τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες, δηλαδή αμυλούχα τρόφιμα, όσπρια, γάλα, φρούτα, γαλακτοκομικά και ζάχαρη, ενώ το ποσοστό αύξησης του γλυκαιμικού δείκτη εξαρτάται από το είδος των υδατανθράκων, την επεξεργασία των τροφίμων και το επίπεδο ωρίμανσης των τροφίμων.

Οι υδατάνθρακες χωρίζονται βασικά σε απλούς υδατάνθρακες που βρίσκονται κυρίως στη ζάχαρη, τα φρούτα, τους χυμούς, τα γαλακτοκομικά και το μέλι και σε σύνθετους υδατάνθρακες που βρίσκονται σε δημητριακά, όσπρια, ψωμί , ρύζι , πατάτες, ζυμαρικά .

Οι απλοί υδατάνθρακες έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν την γλυκόζη (ζάχαρο) αίματος γρηγορότερα από τους σύνθετους υδατάνθρακες.

Η γλυκόζη αίματος επίσης αυξάνεται γρηγορότερα μετά την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων που είναι μειωμένα σε φυτικές ίνες. Πχ  το άσπρο ψωμί έχει υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη απ’οτι το ψωμί ολ. άλεσης.  Οι φυτικές ίνες μειώνουν την απορρόφηση της γλυκόζης και κρατούν σε ισορροπία  τα ζάχαρα αίματος ενώ  τρόφιμα με χαμηλό επίπεδο φυτικών ινών προκαλούν γρηγορότερη αύξηση των ζαχάρων αίματος και άμεση παραγωγή ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και προκαλεί αποθήκευση λίπους στα κύτταρα ενώ η απότομη πτώση του ζαχάρου προκαλεί ατονία και το άτομο πεινάει πολύ πιο γρήγορα.

Ο γλυκαιμικός δείκτης  επηρεάζεται επίσης από τον βαθμό ωριμότητας του τροφίμου. Όσο πιο ώριμο είναι κάποιο  τρόφιμο, τόσο πιο ψηλός είναι ο γλυκαιμικός του δείκτης.  Πχ μια ώριμη μπανάνα αυξάνει περισσότερο το ζάχαρο του αίματος από μια άγουρη μπανάνα.  Επίσης όσο περισσότερο μαγειρευτεί κάποιο τρόφιμο τόσο περισσότερο θα αυξήσει το ζάχαρο του αίματος πχ τα μακαρόνια τύπου al dente αυξάνουν λιγότερο το ζάχαρο αίματος από τα καλοψημένα μακαρόνια.

Σε γενικές γραμμές  ο γλυκαιμικός δείκτης καθορίζεται από τον βαθμό που κάποιο τρόφιμο επηρεάζει το ζάχαρο του αίματος. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα χωρίς φυτικές ίνες,  οι απλοί υδατάνθρακες, τα παραωριμασμένα φρούτα και τα τρόφιμα που μαγειρεύονται για πολύ ώρα αυξάνουν περισσότερο το ζάχαρο του αίματος απ’ ότι τα άγουρα φρούτα, οι σύνθετοι υδατάνθρακες και τα προϊόντα πλούσια σε φυτικές ίνες.

Γιάννης Κερίμης

Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

 

Tags:
Categories: